ټرايبل ډيکيټ سټرئيټيجي (ټي ډې ايس )
قبائلي اضلاع په خييبرپختونخواکښې د ضم کيدو تاريخي فيصلےروستوړومبےڅيز د ووچې خيبر پختونخواحکومت په تفصيل سره مشاورتي عمل پيلکړويو د چېاداروڼ تر منيځئي موجود خلا ختم کړه او دويم د چې په علاقه کښېئي د معاشېپرمختګسيټآپجوړکو او موجود شمارياتو په رانړه کښي د خيبر پختونخوا د معاشېپرمختګنشاندهيوکړلے شوه په ماضي کې شوي اعداد و شمار په رانړهکښې د معلومه شوي چې سماجي او معاشرتي شرح د خيبر پختونخوا د نور پاکستان په نسبت روستو وه۔ ۶۰ فيصه خلک د خطه غربت نه لاندے ژوند تيره وې۔ د سړو د خواندګي شرح ۴۹ فيصده او د زنانو د خواندهګي شرح ۱۴ فيصده ده۔ صفا اوبو، د ماشومانو د مرګ شرح، د مور د بيمارو شرح د خيبر پخنتوخوا د نور پاکستان په نسبت ډيرهکم وه۔ دي ټولو سره سره اداره جاتي فريم ورک او ضروري انفرسټرکچر د کمي سره ضرورت محسوس شو چې سماجي او اقتصادې او د محکموترمينځ موجود خلا په مناسب اندازمکمل کولو د پاره په فوري توګه اقدامات کولو ضروري د۔ د دي مطابق دس ساله منصوبه تيار جوره کره شوه۔ ټرايبلډيکيټسټرئيټيجي (ټيډې ايس ) ۲۰۲۰۔۔۔۲۰۳۰منصوبه۔مقصدئي د دي چې د قبائلي سيمع خلک د نور پاکستان سره په ترقي کښې شامل شي۔ د صوبائيکابينه اجلاس په ۹ مئي ۲۰۱۹کښې او د ټرايبلډيکيټسټرئيټيجي (ټيډې ايس ) منظوري ئيورکړه۔ ټيډي ايس حتمي شکلورکولو د پاره ټول ترقياتي منصوبو، د مقامي خلکوضرورتونه او ترجيحات په شمول منصوبو باندي په خه انداز سره مشاورتوکرلے شو ۔ ټرايبلډيکيټسټرئيټيجي (ټيډې ايس ) به په پنځوطريقڼ سره جاري ساتلےکيږي او د ترقي د خيال د تنظميياصولوتشکيلکولے شي۔ ۱: زمه داره او د جوابدهادارو تعمير ۲: انساني صلاحيت سوا کول۔ ۳:پائيداره معاشي موقع پيداکول :۴پائيدارهريسورسمنيجمنټ قيام ايم اے کښي د ترقياتي فنډ نه علاوه انضمام او د وخت تيزه رفتاره ترقي ضرورتصوبائيحکومت او وفاقي حکومتونودپارهيوبے مثاله چيلنجاودريدلے ۔چي په جواب کښئيئي د معمول مطابق د ترقياتي خيال په بدلولو انحصار اوکړےشو۔د ترقي زور منصوبه بندي چي په پري د عمل درآمد سخت ضرورتدے د هغه په نتيجه کښي د يو تيز رفتار عمل درآمد فيسله اوکړے شوه ۔ تيز رفتاره عمل درامدپروګرام۲۰۲۳۔۲۰۱۹(اےآئيپي) په ابتدائي توګه ټيډي ايس لاندے ،دري کالهپروګرام د ايکسريټيډ نفاذ پروګرام په په صورت کښي تشکيلورکړوچيپکښي په مختلفو شعبو۲۰۶ ترقياتي سکيمونه شامل دي چيپکښي د ضم شوو ضلع په ترقي کښي د ډيرو په ګمشده توګه بنيادکيښودےشوپهوړومبي کال ۲۰۔۲۰۱۹ په مختلفو شعبو کښي صحت ، سړکونه ، اوبه خور او کرکيلے وغيره لاندے۲۴اربه روپےلګښتيو سل اووشتسکيمونه نافذ کړے شو کومچي سل فيصده مکمل شوي دي ۔ مالي کال ۲۱۔۲۰۲۰کښي صحت ، تعليم، اوبه، اوبهخور ، او د کرکيلے په رنګ مختلفو شعبولاندےټول۲۶۱اسکيمونه۴۹ اربه روپے په لګښت شروع کړےشوےدے۔ کومچيچي سر ته رسيدو په مختلفو مرحلو کښي دے ۔۲۲۔۲۰۲۱کښي ټولے۳۰۸اسکيمونوپشمول۲۰۶جاري او ۱۰۶ نوي سکيمونه د ۳۶ اربه روپے په لګښتسړکونه، اوبه خور ،هاوسنګ ، کارخانے، آئيټي، او ټرانسپورټ په شعبه کښي لګولےکيږي ۔ د ډئريکټرجنرل په مشري کښي پائيډاره ترقياتي يونټجوړکړےشوےدےکومچي د سکيمونو په وخت پياينډډي خيبر پختونخواهحکومت د کارپوره کولو دپارهملکيت او د خپلےدلچسپي د ارادےپخلےکړےدے ۔صوبائي او وفاقي حکومتدديټول مشق بنيادي مقصد د پاکستان د ترقي په تاريخ کښي ډومرهلوئيترقيقتيفورټ فوليو مختص کول دي او دخبره يقيني کول دي چي د انضمام فائدے په صحيح معنعو کښي د ضم شووضلعو د اوسيدونکو په خذمت کښي د غوره والي ذريعه اوښودلے شي او مخصوص دي کړے شي ترسيل او سماجي اقتصادي اشارےو کښي اضافه آےآئيپي کښي د باقاعده ترقياتي پروګرام نه علاوه ، يو خاص پروګرامچي عنوان ئيدے قابيل ليډډيويلپمنټپروګرام متعارف کړےشوےدے د مربوطي ضلع متعلقه علاقو کښي د متعلقي خلقو سره نزډےمرستےوړېکميونټي د اباد کاري د سکيمونو خيال اوساتلے شي ۔ دجم شووضلعو د کميونټي په کردار کښي داراځيچيهغي د خپلو منتخب نمانئدګانو او دخيبرپختونخواهدحکومت په ذريعه دستياب د نورو فورمونو په ذريعه خپلآوازپورته کولو کقيخپل مثبت کردار ادا کويچيپکښي د معلوماتو حق او خذماتوکميشن ،پي ايم /سي ايم پورټل او حکومت سره نزدے رابطه شعبه، د کميونټيکردار به نور هم واضحه شي چي کله حکومت د لوظپوره کولو مطابق بلدياتي انتخابات په وړومبيځل د ضم شووضلعو په سياسي تاريخ کښي د سياسي او معاشي د دواړو د ترقي نوي نظارےپرانيزي د کومي په وجه چي د ځوانانو ۔ زنانوو او هګوي ته د پامرواستودپارههغوي په مجوعيتوګيخپلواکهجوړيکړے شي ۔پخوانےفاټا د ايف سي آرد سابقه نظام لاندے يا نورو اقليتونو رائج کيدوامکان نشته ۔ټولاوسيدونکو له په راتلونکي بلدياتي انتخاباتو کښي په فعاله توګه برخه اخستلپکارديچيچيهګويپي ترقي او دترقيپحقلهخپلو فيصلو کښي په موثره توګه خپلکردار ادا کړے شي کميونټي له د حکومت سره د قابيل په مشري کښي د ترقياتي پروګراملاندےپائيداره او ضرورت مطابق د ترقي دپارهددګهټولوسکيمونوشناخت ، عمل درآمد ، نګراني ،اپريشن او هڅمانے شروع کولو پوري عمل کښي د فعله شرکت کولو په زريعه مشغوليدلپکار دي ۔ اےآئيپياسکيمانو څه مثالونه دي فراهم کړے شي د مثال په توګه د منشياتومخنيوے /افيون، او د دي فصل ختمول ۲: پيټي سي ايس اکاونټس ۳: دصحتپحقله ايپباندےيوټيبشامليدلپکار دي چيهغه د پخوانےاےآئيپياسکيمونو متعلق معلامات فراهم کولے شي ۔
